Starlink චන්ද්‍රිකා අධිවේගී අන්තර්ජාල පහසුකම

• Starlink යනු සරලවම කුමක්ද?

Starlink යනු SpaceX සමාගම (Elon Musk ගේ සමාගම) විසින් ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන, චන්ද්‍රිකා (satellites) මගින් අධිවේගී අන්තර්ජාල පහසුකම් සපයන ගෝලීය ව්‍යාපෘතියකි.

මෙහි ප්‍රධාන අරමුණ වන්නේ, සාම්ප්‍රදායික අන්තර්ජාල සේවා (ෆයිබර්, ADSL, 4G/5G) පහසුවෙන් ලබාගත නොහැකි, දුෂ්කර, ග්‍රාමීය, සහ ඈත ප්‍රදේශවල සිටින ජනතාවට පවා වේගවත් සහ විශ්වාසදායී අන්තර්ජාල සම්බන්ධතාවයක් ලබා දීමයි.

• එය ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය (How it Works)

Starlink හි තාක්ෂණය, සාම්ප්‍රදායික චන්ද්‍රිකා අන්තර්ජාල සේවාවලට වඩා බෙහෙවින් වෙනස් සහ දියුණුයි.

පහළ පෘථිවි කක්ෂයේ චන්ද්‍රිකා (Low Earth Orbit – LEO Satellites):

සාම්ප්‍රදායික චන්ද්‍රිකා පොළොවේ සිට කිලෝමීටර් 35,000ක් පමණ ඉතා ඈතින් පිහිටා තිබෙනවා. එම නිසා, දත්ත ගමන් කිරීමට වැඩි කාලයක් ගතවන අතර, අන්තර්ජාල සම්බන්ධතාවයේ ප්‍රමාද දෝෂ (latency/lag) ඉතා වැඩියි.

නමුත් Starlink භාවිතා කරන්නේ, පොළොවට ඉතා ආසන්න (කි.මී. 550ක් පමණ) පහළ පෘථිවි කක්ෂයක (LEO) පිහිටි කුඩා චන්ද්‍රිකා දහස් ගණනක ජාලයක් (constellation).

ක්‍රියාවලිය:

ඔබේ නිවසේ හෝ ව්‍යාපාරික ස්ථානයේ සවිකරන කුඩා සැටලයිට් ඩිෂ් එකක් (Starlink Kit එකේ එන “Dishy”) අහසේ ඒ මොහොතේ ගමන් කරන Starlink චන්ද්‍රිකාවකට සම්බන්ධ වේ.

එම චන්ද්‍රිකාව, පොළොවේ ඇති Starlink ග්‍රාහක මධ්‍යස්ථානයකට (Ground Station) එම දත්ත යවයි.

ග්‍රාහක මධ්‍යස්ථානය ගෝලීය අන්තර්ජාලයට (global internet) සම්බන්ධ වී ඇති නිසා, ඔබට අන්තර්ජාල පහසුකම් ලැබේ.

• Starlink හි ප්‍රධාන වාසි

අධික වේගය (High Speed): ෆයිබර් සම්බන්ධතා වලට සමාන හෝ ඊට වැඩි ඩවුන්ලෝඩ් වේගයක් (උදා: 100 Mbps සිට 200 Mbps+ දක්වා) ලබා දීමේ හැකියාව.

අඩු ප්‍රමාද දෝෂය (Low Latency): චන්ද්‍රිකා පොළොවට ආසන්න නිසා, ප්‍රමාද දෝෂය ඉතා අඩුයි (සාමාන්‍යයෙන් 20ms – 40ms). එම නිසා ඔන්ලයින් ගේම් ගැසීම (online gaming), වීඩියෝ ඇමතුම් (video calls), සහ සජීවී විකාශන (live streaming) සඳහා ඉතාම සුදුසුයි.

පුළුල් ආවරණය (Wide Coverage): අහස පෙනෙන ඕනෑම තැනක සිට මෙම සේවාව ලබාගත හැකියි. කඳුකර, ග්‍රාමීය, හෝ ආපදාවට ලක්වූ ප්‍රදේශ වැනි, භූමිය මත පදනම් වූ යටිතල පහසුකම් නැති තැන්වලට මෙය කදිම විසඳුමක්. කඳුකර ප්‍රදේශවල සාමාන්‍ය 4G/Fiber සංඥා දුර්වල ස්ථාන වලට මෙය ඉතා ප්‍රයෝජනවත් විය හැකියි.